Sầu riêng là loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao, được trồng phổ biến ở khu vực miền Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh vàng lá thối rễ trên cây sầu riêng đang là nỗi lo lắng của nhiều nhà vườn bởi khả năng gây hại và lây lan nhanh chóng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bà con những thông tin chi tiết về bệnh vàng lá thối rễ sầu riêng và giải pháp phòng trừ hiệu quả.
1. Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Vàng Lá – Thối Rễ Sầu Riêng
Triệu chứng trên lá:
- Giai đoạn đầu: Cây sầu riêng ra đọt non chậm, lá non chuyển vàng nhạt, chóp lá bị cháy khô.
- Giai đoạn nặng: Toàn bộ lá trên cây chuyển vàng, rụng nhiều, cây còi cọc, các cành non không phát triển, khô héo và chết dần.
Triệu chứng trên rễ:
- Khi đào lớp đất mặt xung quanh gốc, bà con có thể dễ dàng quan sát thấy phần rễ cám bị thối, chuyển màu nâu, vỏ rễ bong tróc.
- Ở giai đoạn bệnh nặng, rễ lớn bị thối đen và khô, mất khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng, khiến cây sinh trưởng kém, rụng lá và chết.
Đọt lá vàng cháy chóp lá
Ban đầu lá hơi vàng, rủ xuống, sau đó lan dần vào trong
Rễ cám tuột da
Rễ cám bị thối, vỏ rễ bong tróc, chuyển màu nâu đen
Thối rễ sầu riêng
Rễ cái bị thối đen và khô, cây không thể hấp thụ dinh dưỡng
Để cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao, bà con có thể tham khảo thêm về kỹ thuật xử lý sầu riêng ra hoa nghịch vụ hiệu quả và an toàn.
2. Nguyên Nhân Gây Bệnh Và Điều Kiện Phát Triển
Tác nhân:
Bệnh vàng lá thối rễ sầu riêng chủ yếu do các loại nấm gây hại như Fusarium, Pythium, Phytophthora tấn công bộ rễ. Trong đó, nấm Phytophthora palmivora là tác nhân chính. Ngoài ra, tuyến trùng gây hại rễ cũng là nguyên nhân tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập và phát triển.
Điều kiện phát triển thuận lợi:
- Nguồn bệnh tồn tại trong đất: Vườn trồng sầu riêng trước đây là vườn trồng tiêu, cà phê hoặc cây trồng khác bị nhiễm bệnh mà không được xử lý đất kỹ lưỡng.
- Thoát nước kém, ngập úng: Nấm bệnh, đặc biệt là nấm Phytophthora, phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt, đất bị ngập úng.
- Đất trồng nghèo dinh dưỡng: Đất thiếu hữu cơ, lạm dụng phân hóa học, đất bị chua, độ pH thấp (<5) là điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
Đất có pH < 4 khiến rễ phát triển kém, tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập và gây thối rễ
3. Biện Pháp Phòng Trừ Bệnh Vàng Lá Thối Rễ Sầu Riêng
3.1. Biện Pháp Canh Tác
Đối với vườn chuẩn bị trồng:
- Vệ sinh đồng ruộng, thu gom, tiêu hủy tàn dư cây trồng cũ, đặc biệt là rễ cây bị bệnh.
- Làm đất kỹ, phơi ải, xử lý vôi bột để tiêu diệt nấm bệnh và tuyến trùng trong đất.
- Lên liếp, đào mương thoát nước, đảm bảo vườn thoát nước tốt, không bị ngập úng trong mùa mưa.
- Chọn cây giống khỏe mạnh, không bị nhiễm bệnh từ vườn ươm uy tín.
Đối với vườn đã trồng:
- Thường xuyên kiểm tra vườn cây, phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh để có biện pháp xử lý kịp thời.
- Vệ sinh vườn, cắt tỉa cành lá già, cành bệnh, thu gom và tiêu hủy để hạn chế nguồn bệnh lây lan.
- Bón phân cân đối, tăng cường bổ sung phân hữu cơ, phân chuồng hoai mục để cải tạo đất, tăng cường vi sinh vật có lợi, hạn chế nấm bệnh phát triển.
- Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma để phòng trừ nấm bệnh hiệu quả.
- Bón vôi định kỳ để nâng cao độ pH cho đất.
Rễ cây sầu riêng phát triển tốt trong môi trường đất có pH phù hợp (>5)
3.2. Biện Pháp Xử Lý Thuốc
Phòng bệnh:
- Sử dụng thuốc trừ bệnh có chứa hoạt chất Metalaxyl, Mancozeb, Fosetyl Aluminium,… để phòng trừ nấm bệnh hiệu quả.
- Tưới thuốc định kỳ vào đầu, giữa và cuối mùa mưa.
- Kết hợp phun thuốc phòng trừ nấm bệnh trên lá và thân cành.
Trị bệnh:
- Khi phát hiện cây sầu riêng có dấu hiệu bệnh, cần tiến hành xử lý ngay bằng thuốc đặc trị.
- Tưới thuốc 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần.
- Sau khi xử lý thuốc, cần theo dõi và chăm sóc cây cẩn thận để cây mau phục hồi.
Lưu ý:
- Lựa chọn thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc rõ ràng, được phép sử dụng.
- Tuân thủ liều lượng và nồng độ ghi trên bao bì sản phẩm.
- Trang bị đầy đủ bảo hộ lao động khi phun thuốc.
Phòng trừ các tác nhân gây hại khác:
Ngoài nấm bệnh, bà con cần chú ý phòng trừ các loại côn trùng gây hại như tuyến trùng, mối, rệp sáp,… để hạn chế vết thương hở trên rễ, thân cành tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập.
Nứt vỏ chảy nhựa trên cành
Vết nứt trên cành do côn trùng gây hại tạo điều kiện cho nấm bệnh xâm nhập
Nứt vỏ chạy nhựa trên thân
Nấm bệnh có thể xâm nhập qua các vết thương trên thân cây
Ấu trùng xén tóc đục thân
Ấu trùng xén tóc gây hại bên trong thân cây, tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển
Bệnh vàng lá thối rễ có thể gây thiệt hại nặng nề đến năng suất và chất lượng trái sầu riêng. Vì vậy, bà con cần nắm vững các thông tin về triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng trị hiệu quả để bảo vệ vườn cây của mình. Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật, bà con nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia nông nghiệp để có giải pháp phù hợp với từng loại đất và điều kiện canh tác.