Cây thù lù, loài cây mọc hoang dại quen thuộc, lại ẩn chứa nhiều công dụng chữa bệnh đáng kinh ngạc như hỗ trợ điều trị tiểu đường, thanh nhiệt cơ thể, và viêm phế quản. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về đặc điểm, công dụng, và cách sử dụng cây thù lù trong đời sống.
Sau đoạn mở đầu, chúng ta cùng tìm hiểu về lá tre có tác dụng gì nhé: lá tre có tác dụng gì
Đặc Điểm Của Cây Thù Lù
Theo Y Học Cổ Truyền, cây thù lù còn được biết đến với các tên gọi khác như tầm bóp, bùm bụp, lồng đèn, có tên khoa học là Physalis angulata thuộc họ cà (Solanaceae). Thù lù thường mọc hoang dại và sở hữu những đặc điểm nhận dạng sau:
- Thân: Cây thảo, cao từ 50 – 90cm, phân nhiều cành, thường mọc rũ xuống đất.
- Lá: Hình bầu dục, màu xanh, dài khoảng 3cm, rộng 2 – 4cm, mọc so le, có cuống lá dài.
- Hoa: Mọc đơn độc, màu trắng với 5 cánh, nhụy vàng. Đài hoa hình chuông, màu xanh, phủ lớp tơ mịn.
- Quả: Quả mọng, hình tròn, bề mặt nhẵn, ra quả quanh năm. Quả non màu xanh, chuyển sang cam hoặc đỏ khi chín, được bao bọc bởi đài hoa. Khi bóp quả sẽ phát ra tiếng kêu.
Trên thực tế, có nhiều loại thù lù khác nhau với công dụng cũng khác nhau. Dưới đây là một số loại thù lù phổ biến:
- Thù lù cạnh: Loại được mô tả ở trên, thường dùng trong các bài thuốc.
- Thù lù nhỏ (Physalis minima): Cây thảo hằng niên, cao khoảng 40cm, thân có lông. Lá dài 2 – 9cm, rộng 1 – 5cm, mép lá răng thưa, mặt lá có lông mịn. Hoa nhỏ, vàng nhạt, tràng hoa có đốm nâu.
- Thù lù lông: Cao gần 1m, thân phủ lông, nhiều nhánh. Lá hình xoan tam giác, đầu nhọn, gốc hình tim. Hoa màu vàng, mọc đơn độc ở lá. Quả mọng, vàng, hình cầu, có lông.
- Thù lù đực (nút áo, lu lu đực): Cao 50 – 80cm, thân có lông. Lá mềm, hình bầu dục. Hoa nhỏ, màu trắng, mọc thành tán. Quả hình cầu, màu lục khi xanh, chuyển sang đen tím khi chín. Cây có độc và mùi hôi khi vò.
Tất cả các bộ phận của cây thù lù (rễ, lá, thân, quả) đều được dùng làm thuốc. Dược liệu có thể dùng tươi (bảo quản tủ lạnh 1-2 ngày) hoặc phơi/sấy khô (bảo quản nơi thoáng mát, khô ráo).
Công Dụng Của Cây Thù Lù
Nghiên cứu cho thấy cây thù lù chứa nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe như alcaloid, chất xơ, carbohydrate, vitamin, physalin A-D, physagulin A-G, chất béo. Các dưỡng chất này giúp tăng cường hệ miễn dịch, sản xuất kháng thể, và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe:
- Giảm cholesterol máu, phòng ngừa bệnh tim mạch.
- Ngăn ngừa tổn thương mô.
- Hỗ trợ điều trị ung thư.
- Giúp sáng mắt. Bạn đang tìm cách làm pate cho mèo? Tham khảo bài viết này nhé: cách làm pate cho mèo.
- Hạ sốt, điều trị cảm lạnh.
- Phòng ngừa sỏi tiết niệu, hỗ trợ điều trị tiểu đường.
- Tăng cường hệ miễn dịch, chữa lành vết thương, chống nhiễm trùng.
- Công dụng của trái thù lù: Lợi tiểu, thanh nhiệt, tiêu đờm, hỗ trợ điều trị ho, phù thũng, giúp trẻ em gầy yếu khỏe mạnh hơn.
Cây Thù Lù Trong Các Bài Thuốc Chữa Bệnh
Cây thù lù được sử dụng trong nhiều bài thuốc dân gian:
- Trị cảm mạo: 20-40g thù lù sắc nước uống hàng ngày.
- Trị cảm cúm, xuất huyết, sốt siêu vi: Hoa và cành thù lù sắc nước, lá giã nhuyễn, trộn đều uống trong 3 ngày.
- Trị ho có đờm: 50g thù lù tươi hoặc 15g thù lù khô sắc nước uống 3-5 ngày.
- Trị viêm phế quản: 20g cát cánh, 10g râu ngô, 30g thù lù tươi, 10g cam thảo sắc nước uống trong 10 ngày.
- Trị tay chân miệng, chàm: 50-100g thù lù tươi hoặc 15-30g thù lù khô sắc nước uống hoặc giã đắp. Cần tìm hiểu cách đuổi ve chó ra khỏi nhà? Xem ngay bài viết này: cách đuổi ve chó ra khỏi nhà.
- Trị đinh độc, nhọt vú, đau tinh hoàn: 40-80g thù lù tươi giã đắp.
- Trị tiểu đường: 30-40g thù lù, 1g chu sa, 10g lá dâu tằm, 1 quả tim lợn hầm nhừ ăn.
- Hỗ trợ điều trị ung thư: 300g thù lù tươi, 20g bạch truật, 100g thù lù cạnh, 10g hoàng cầm, mạch môn, cát cánh, bạch truật, huyền sâm, 4g cam thảo sắc nước uống.
Lưu Ý Khi Dùng Cây Thù Lù
Mặc dù có nhiều công dụng, cây thù lù cũng có thể gây tác dụng phụ. Cần lưu ý:
- Không dùng khi dị ứng với thành phần của cây.
- Thận trọng khi dùng cho phụ nữ mang thai và trẻ em. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang dùng để tránh tương tác thuốc.
- Chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Bạn thắc mắc người lớn có bị tay chân miệng không? Tìm hiểu thêm tại đây: người lớn có bị tay chân miệng không.
- Cần biết thuốc bôi muỗi đốt cho người lớn loại nào hiệu quả? Đọc bài viết này: thuốc bôi muỗi đốt cho người lớn.
Kết Luận
Cây thù lù là một loại dược liệu quý với nhiều công dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.