Tin Tức

Các Loại Sâu Ở Việt Nam Và Cách Phòng Trừ Hiệu Quả

Thời tiết nắng nóng, mưa ít là điều kiện thuận lợi cho các loại sâu hại lúa phát triển gây thiệt hại trên diện rộng. Hiểu rõ Các Loại Sâu ở Việt Nam và cách phòng trừ hiệu quả là chìa khóa giúp bà con nông dân bảo vệ mùa màng và năng suất. Bài viết này sẽ tổng hợp các loại sâu hại lúa phổ biến ở Việt Nam và biện pháp phòng trừ hiệu quả.

Sâu hại lúaSâu hại lúa

Tình hình sâu hại lúa ở Việt Nam

Cây lúa dễ bị nhiều loại sâu bệnh tấn công trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển. Thời tiết phức tạp, nắng nóng kéo dài, lượng mưa ít, tạo điều kiện lý tưởng cho các loại sâu bệnh phát triển mạnh. Đặc biệt, vụ hè thu thường là thời điểm sâu bệnh hoành hành gây khó khăn cho sản xuất. Việc nắm bắt tình hình sâu bệnh, áp dụng biện pháp phòng ngừa hợp lý là rất cần thiết.

Các loại sâu hại lúa phổ biến ở Việt Nam và cách phòng trừ

1. Ốc bươu vàng

Thời tiết nắng nóng khiến ốc bươu vàng vùi trong đất, khó tiêu diệt. Khi cho nước vào ruộng và bón phân đợt 1, ốc sẽ nổi lên cắn phá lúa. Bà con nên kết hợp thuốc bả mồi (Toxbait 5kg/ha, Tomahawk 20kg/ha) trộn với phân rải đều trên ruộng.

Ốc bươu vàng hại lúaỐc bươu vàng hại lúa

2. Bọ trĩ (bù lạch)

Dấu hiệu nhận biết: Bọ trĩ thường xuất hiện nhiều vào vụ hè thu. Lúa vàng, đọt bị cuốn từ mép vào trong. Khi vuốt nhẹ ngang đọt lúa, sẽ thấy những con bọ trĩ nhỏ li ti màu vàng nâu đến nâu sẫm bám vào tay.

Cách trị bọ trĩ: Chú ý xử lý giống lúa khi ngâm ủ. Cung cấp đủ nước và dinh dưỡng, đặc biệt là lân (P2O5) giúp cây lúa phát triển khỏe mạnh. Bón phân thúc đợt 1 sớm, giúp cây lúa nở lá, nở đọt, hạn chế nơi cư trú của bọ trĩ. Có thể sử dụng thuốc trừ sâu như Regen xanh (đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng) theo nguyên tắc 4 đúng.

3. Muỗi hành

Dấu hiệu nhận biết: Muỗi hành gây hại từ giai đoạn mạ đến cuối đẻ nhánh. Chúng di chuyển lên phần giữa bẹ và thân lúa, cắn phá và thải ra chất độc khiến gốc bẹ phồng to, bên trong rỗng. Đọt lúa phát triển bất thường thành ống như lá hành màu trắng nhạt, đầu ống tròn bịt kín bởi một nút cứng.

Cách trị muỗi hành: Vệ sinh đồng ruộng, diệt sạch cỏ dại, cỏ bờ. Không sạ cây dày, gieo cấy đúng thời vụ. Bón phân cân đối NPK, không bón thừa đạm giai đoạn đẻ nhánh. Bảo vệ thiên địch (ong ký sinh), không phun thuốc trừ sâu sớm. Thường xuyên thăm đồng, nếu phát hiện muỗi hành, có thể tháo nước phơi ruộng hạn chế lây lan. Sử dụng thuốc dạng hạt như Basudin 10H, Furadan 3H rải cho ruộng mạ hoặc nhúng rễ mạ vào dung dịch thuốc trước khi cấy.

4. Sâu cuốn lá nhỏ

Dấu hiệu nhận biết: Sâu cuốn lá nhỏ gây hại bằng cách nhả tơ cuốn hai mép lá lại tạo thành bao, ăn mô lá màu xanh bên trong, chỉ chừa lại lớp biểu bì màu trắng. Ruộng bị sâu cuốn lá nhỏ gây hại thường xơ xác, bạc trắng hoặc nâu xám. Sâu phá hại mạnh nhất khi lúa đẻ nhánh và làm đòng đến trỗ bông. Ruộng bị sâu cuốn lá tấn công thường sinh trưởng kém, hạt bị lép, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng.

Sâu cuốn lá nhỏ hại lúaSâu cuốn lá nhỏ hại lúa

Cách trị sâu cuốn lá nhỏ: Cân bằng tỷ lệ gieo trồng hợp lý, tránh quá dày hoặc quá thưa. Sử dụng phân bón hợp lý. Sử dụng thuốc đặc trị như Akka, Aramex, Regent 800WG, Apex, Padan 95, Virtako, Amate. Nên phun thuốc 7 ngày sau khi thấy bướm sâu cuốn lá nở rộ.

5. Sâu đục thân

Dấu hiệu nhận biết: Sâu đục thân thường xuất hiện từ giai đoạn lúa 20-25 ngày đến khi lúa chín sáp. Nếu sâu xuất hiện sớm (dưới 30 ngày), cây lúa có khả năng nảy chồi, không cần dùng thuốc. Nếu sâu tấn công từ 40 ngày trở đi, cây lúa không thể cho chồi hiệu quả, năng suất giảm đáng kể.

Cách trị sâu đục thân: Không nên gieo sạ dày. Bón phân hợp lý, tránh dư đạm. Khi lúa được 40 ngày trở đi, nếu thấy bướm xuất hiện (màu trắng, cánh có hai chấm đen), cách 6-7 ngày nên rải thuốc trừ sâu như Basudin 10H, Padan 3H, Regent 0.3G, Padan 95, Basudin 50ND, Prevathon.

6. Sâu phao

Dấu hiệu nhận biết: Sâu phao thường gây hại lúa ở giai đoạn ấu trùng. Chúng cắn lá cây lúa non thành từng đoạn, cuốn lại sống trong ống lá rồi xuống mặt nước. Sâu phao hoạt động chủ yếu vào ban đêm, sinh trưởng và phá hại mạnh nhất vào những ngày trời âm u, mưa phùn, ngập úng. Chúng thường phá hoại khi lúa đẻ nhánh, gây hại rất nhanh, có thể cắn trọi ruộng này sang ruộng khác.

Cách trị sâu phao: Thường xuyên theo dõi và vệ sinh đồng ruộng. Giữ nương mạ không bị ngập nước. Tháo cạn nước và xử lý sâu phao bằng thuốc như Padan 95, Netoxin, Vitako 3, Kinalux 25EC, Regent, các loại thuốc nhóm Pyrethroid.

7. Nhện gié

Dấu hiệu nhận biết: Nhện gié gây hại cho lúa quanh năm từ giai đoạn gieo mạ đến trỗ chín. Chúng tấn công mọi bộ phận của cây lúa như bẹ lá, gân lá, gié lúa và trong hạt lúa. Nhện gié chích hút nhựa cây để lại nhiều sọc dài màu nâu tím bên ngoài bẹ lá.

Nhện gié hại lúaNhện gié hại lúa

Cách trị nhện gié: Sau khi thu hoạch, rải rơm đốt đồng trước khi làm đất. Vệ sinh đồng ruộng, phun thuốc diệt cỏ gây hại. Sạ lúa theo hàng với mật độ vừa phải, bón phân cân đối. Bảo vệ thiên địch để diệt trừ nhện gié. Sử dụng thuốc hóa học đặc trị như Kinalux, Nissorun, Danitol-S 50EC, Kumulus, Comite.

8. Rầy nâu

Dấu hiệu nhận biết: Rầy nâu là một trong những sâu hại lúa nghiêm trọng nhất. Chúng gây hại bằng cách chích hút nhựa lúa, đồng thời là tác nhân truyền bệnh virus vàng lùn, lùn xoắn lá và lúa còi. Rầy nâu thường gây hại từ giai đoạn sạ lúa đến khi sắp thu hoạch. Ruộng bị rầy nâu tấn công ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và năng suất lúa, thậm chí mất mùa.

Cách trị rầy nâu: Hạn chế sử dụng các giống nhiễm rầy. Nên sử dụng các giống lúa như OM 4900, OM 6162, PC10, ML 202. Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng, diệt cỏ, không để lúa chết. Thăm đồng thường xuyên, nhất là giai đoạn đầu tháng sau sạ. Giai đoạn đẻ nhánh – đòng: Dùng thuốc nội hấp và thuốc ức chế sinh trưởng: Cytoc 250WP, Conphai 10WP, Actara 25WG, Asarasuper 250WDG,… Giai đoạn đòng già – ngậm sữa, chắc xanh: Chỉ dùng thuốc tiếp xúc có hoạt chất Fenobucarb (Bassa 50EC, Jetan 50EC, Nibas 50ND,…) và nhóm Chlorpyrifos Ethyl (Victory 585EC, Pyrifdaaic 500EC,…).

Kết luận

Việc phòng trừ sâu bệnh hại lúa là công việc quan trọng, quyết định đến năng suất và chất lượng mùa màng. Bà con nông dân cần thường xuyên theo dõi, phát hiện sớm và áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả. Bên cạnh các biện pháp truyền thống, việc ứng dụng công nghệ cao như máy bay phun thuốc trừ sâu không người lái cũng là giải pháp an toàn và hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất và bảo vệ môi trường.

Máy bay phun thuốc trừ sâu hại lúaMáy bay phun thuốc trừ sâu hại lúa