Cây Đinh lăng (Polyscias Fruticosa (L.) Harms. thuộc họ Ngũ gia bì – Araliaceae) còn được gọi là cây gỏi cá hay Nam dương lâm, là loại cây bụi nhỏ, cao khoảng 1-2m. Không chỉ là cây cảnh đẹp mắt, Đinh lăng còn là dược liệu quý, toàn bộ cây từ rễ, củ, cành đến lá đều có thể sử dụng để chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe và làm gia vị. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Đinh lăng hiệu quả.
Hình ảnh cây Đinh lăng
Đinh lăng ưa ẩm, ưa sáng, chịu hạn và chịu bóng, nhưng không chịu úng. Cây thích nghi tốt với nhiều vùng sinh thái và loại đất khác nhau, đặc biệt là đất pha cát. Nhiệt độ lý tưởng cho sự phát triển của cây là dưới 28°C. Loại Đinh lăng lá nhỏ (Polyscias fruticosa (L.) Harms) hiện được sử dụng phổ biến nhất, bao gồm hai loại chính: Đinh lăng nếp (lá nhỏ, xoăn, thân nhẵn, củ to, rễ nhiều và mềm) và Đinh lăng tẻ (lá sẻ thùy to, vỏ thân xù xì, củ nhỏ, rễ ít và cứng). Bạn có muốn tìm hiểu về cây hương thảo có tác dụng gì?
Nhân giống cây Đinh lăng
Chọn cành khỏe, bánh tẻ, vừa chuyển sang màu nâu trên cây Đinh lăng sinh trưởng tốt, từ 2 năm tuổi trở lên, không sâu bệnh. Cắt cành thành từng đoạn dài 10cm để làm hom giống. Các bước nhân giống như sau:
- Chuẩn bị hom giống đã cắt.
- Trộn tro trấu, phân chuồng hoai mục và đất với tỉ lệ 1:1:1 để làm hỗn hợp bầu đất.
- Nhúng hom giống vào dung dịch kích thích ra rễ NAA đã pha sẵn.
- Cắm hom vào bầu ươm, vùi 2/3 hom, ấn chặt đất và tưới nước.
- Sau khoảng 3 tháng, hom ra rễ, có thể đem trồng. Tưới nước giữ ẩm cho cây. Bạn cũng có thể quan tâm đến việc chăm sóc hoa lưu ly xanh trong vườn nhà.
Trồng cây Đinh lăng
Làm đất
Có hai cách làm đất trồng Đinh lăng:
- Trồng theo hố: Cày bừa kỹ, làm đất tơi xốp, đào hố kích thước 20x20x20cm.
- Trồng theo hàng: Lên luống rộng 60cm, cao 25-30cm, đào hốc thành hai hàng so le, cây cách cây 50cm.
Trồng cây
- Thời vụ: Có thể trồng quanh năm nếu chủ động được nguồn nước tưới. Đầu mùa mưa là thời điểm lý tưởng nhất.
- Mật độ:
- Trồng chuyên canh: Cây cách cây 0,5m, hàng cách hàng 0,8m (25.000 cây/ha).
- Trồng xen canh: Tùy khoảng cách hàng cây trồng chính để điều chỉnh khoảng cách trồng xen (12.000-14.000 cây/ha).
- Trồng bằng hom: Đặt hom nghiêng 45 độ so với mặt hố, lấp đất, để hở đầu hom 5cm.
- Trồng bằng cây con: Xé bỏ túi bầu, đặt cây con giữa hố, lấp đất và nén chặt gốc.
Sau khi trồng, phủ rơm rạ lên mặt luống để giữ ẩm và tạo mùn. Tưới nước thường xuyên trong 25 ngày đầu, tránh để ngập úng. Thoát nước tốt khi mưa nhiều để tránh thối hom. Bạn có thể muốn biết thêm về cây bầu đất có mấy loại.
Chăm sóc cây Đinh lăng
Bón phân
- Trồng chuyên canh:
- Bón lót: 7-10 tấn/ha phân chuồng, 270-350 kg/ha NPK 20-20-15. Trộn đều phân với đất mặt trước khi cho vào hố, chuẩn bị trước khi trồng 10-15 ngày.
- Bón thúc:
- Năm đầu: Tháng 6-7, bón 70kg urê/ha.
- Năm thứ 2: Tháng 9, bón 3-4 tấn/ha phân chuồng, 170-200 kg/ha NPK 20-20-15 và 70kg/ha Clorua kali.
- Các năm tiếp theo: Bón như năm thứ 2, bổ sung phân bón lá.
- Trồng xen canh: Điều chỉnh lượng phân bón tùy theo mật độ trồng.
Chăm sóc và quản lý
- Tỉa cành: Từ năm thứ 2, tỉa cành lá 2 lần/năm (tháng 4 và tháng 9), mỗi gốc chỉ để 1-2 cành to.
- Làm cỏ: Thường xuyên làm cỏ.
- Quản lý đồng ruộng: Kiểm tra thường xuyên, vệ sinh dụng cụ và xử lý nước thải sau khi phun thuốc.
Phòng trừ sâu bệnh
Sâu bệnh hại chính là sâu cuốn lá, sâu xanh. Nên dùng thuốc bảo vệ thực vật sinh học, thảo mộc hoặc bắt bằng tay. Có thể sử dụng luân phiên các loại thuốc sinh học chứa Bacillus thuringiensis, Beauveria bassiana hoặc Metarhizium anizopliae. Vì Đinh lăng là cây thuốc nên chỉ sử dụng thuốc sinh học. Biết cách xử lý tay bị bỏng ớt làm sao cho hết cũng rất hữu ích khi làm vườn.
Thu hoạch và bảo quản
Thu hoạch và chế biến
- Lá: Thu hoạch khi tỉa cành, hong khô hoặc sấy khô.
- Vỏ rễ, vỏ thân: Thu hoạch vào tháng 8-9 năm thứ 2. Rửa sạch, bóc vỏ, phơi hoặc sấy khô.
- Củ, rễ tươi: Chế biến ngay sau khi thu hoạch (trong vòng 5 ngày), thái lát mỏng, phơi hoặc sấy khô.
Bảo quản và vận chuyển
Đóng gói 2 lớp: túi polyetylen bên trong và bao gai bên ngoài. Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc và mối mọt.
Đinh lăng sau khi được phơi khô
Kết luận
Trồng và chăm sóc cây Đinh lăng không quá khó khăn nếu bạn nắm vững kỹ thuật. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được vườn Đinh lăng xanh tốt, cho năng suất cao.